21ος Αιώνας: Ο Αιώνας της Ανακύκλωσης και της Αναγέννησης των Πρώτων Υλών
«...Χρειάζεται να κάνεις μια μεταστροφή στο τρόπο σκέψης σου για να αρχίσουν να σου αρέσουν τα απορρίμματα ως υλικά...» Taeke de Jong (Ed van Hinte, 2007, 78).
Η αυξημένη αποδοχή των πλαστικών από τους καταναλωτές και τη βιομηχανία οφείλεται στα ξεκάθαρα πλεονεκτήματα που αυτά παρουσιάζουν έναντι των άλλων υλικών. Το χαμηλό τους βάρος και οι μικρές απαιτήσεις σε υλικά είναι κατά πολλούς το σημαντικότερό τους προσόν. Σε σύγκριση π.χ. με ένα γυάλινο μπουκάλι, ένα πλαστικό ίδιου όγκου έχει μόλις το ένα όγδοο του βάρους. Επίσης, έχουν καλές μηχανικές αντοχές, δεν αφήνουν το νερό να περάσει και είναι πολύ φθηνά, γεγονός που τα έχει κάνει πολύ δημοφιλή στους καταναλωτές.
Τα πλαστικά παράγονται από τα παραπροϊόντα διύλισης του πετρελαίου, που αντί να καούν και να μολύνουν το περιβάλλον, μετατρέπονται σε πλαστικά. Τα πλαστικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορούν να ανακυκλωθούν ή και να καούν για την παραγωγή ενέργειας. Από την άλλη τα χαμηλά κόστη παραγωγής, οι εξίσου μικρές απαιτήσεις σε πρώτες ύλες και ενέργεια, οι απλές παραγωγικές διαδικασίες και η μεγάλη ποικιλία των πλαστικών βοήθησαν να αναπτυχθεί μια ακμάζουσα βιομηχανία γύρω από την παραγωγή τους, η οποία, με την επιστήμη των πλαστικών, βρίσκει συνεχώς νέες χρήσεις και νέα υλικά για να ικανοποιήσουν ολοένα αυξανόμενες ανάγκες.
«...Τα υπόλοιπα του παρελθόντος δεν απορρίπτονται ούτε μένουν αναξιοποίητα, αλλά λαμβάνουν μέρος στη διαμόρφωση του νέου...» (Fayet R. 2003, 102)
Συστηματικές μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι τα πλαστικά είναι τα λιγότερο ενεργοβόρα κατά την παραγωγή τους, τα πιο πλεονεκτικά από πλευράς βάρους και τα λιγότερο ρυπογόνα σε σχέση με άλλα υλικά (χαρτί, μέταλλο κ.λπ.).
Τα πλαστικά που χρησιμοποιούνται ως υλικά συσκευασίας πέραν των σημαντικών πλεονεκτημάτων που αναφέρθηκαν παραπάνω έχουν και ένα σημαντικό μειονέκτημα. Όταν (κακώς) απορριφθούν στο περιβάλλον, το ρυπαίνουν. Υλικά συσκευασίας από πολυαιθυλένιο, πολυπροπυλένιο και πολυστυρένιο τελικά βιοδιασπώνται από μικροοργανισμούς που υπάρχουν στην φύση προς διοξείδιο του άνθρακος, νερό και βιομάζα.
Παράλληλα υπάρχουν και τα υδροβιοδιασπώμενα υλικά συσκευασίας που παράγονται από υλικά με βάση το άμυλο (π.χ. καλαμπόκι), που συμβάλλουν και αυτά στην αειφόρο ανάπτυξη.
Το μεγάλο πλεονέκτημα ΟΛΩΝ των πλαστικών είναι το γεγονός ότι: ανακυκλώνονται
Σήμερα, οι καταναλωτές, εμείς, πετάμε πολύ εύκολα τα πλαστικά υλικά μας (κυρίως τις συσκευασίες) στα σκουπίδια, αγνοώντας ότι μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον αλλά και ότι αποτελούν χρήσιμη πρώτη ύλη για τη βιομηχανία πλαστικών. Η ανακύκλωση των πλαστικών είναι κάτι στο οποίο μπορούμε πολύ εύκολα να βοηθήσουμε. Όλες οι πλαστικές συσκευασίες έχουν πάνω τους μια ειδική σήμανση που δείχνει από τι υλικό είναι φτιαγμένες και βοηθάει τον εργάτη στα ΚΔΑΥ να τις ξεχωρίσει. Αυτό έχει μεγάλη σημασία γιατί, δυστυχώς, τα διαφορετικά πλαστικά σπάνια μπορούν να αναμιχθούν μεταξύ τους κατά την ανακύκλωσή τους. Η ανακύκλωση γίνεται συνήθως με μηχανικά μέσα και ανάτηξη για δημιουργία νέων προϊόντων, αφού πρώτα έχουν απομακρυνθεί οι προσμίξεις (ετικέτες, γυαλιά, υπολείμματα). Πιο αποδοτική, αλλά σαφώς δυσκολότερη, είναι η χημική ανακύκλωση, στην οποία το πολυμερές σπάει στα δομικά του στοιχεία, τα μονομερή, διαχωρίζεται και χρησιμοποιείται στη συνέχεια εκ νέου για την παραγωγή νέων πολυμερών. Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή σε περιορισμένο βαθμό, όπως π.χ. στο εργοστάσιο ανακύκλωσης PVC στη Ferrara της Ιταλίας.
«Αντί τα απόβλητα να αντιμετωπίζονται μόνο ως πρόβλημα, να θεωρούνται δυνητικά πολύτιμος πόρος».